Mở rộng đối tượng, nâng mức giá trị tài sản, thu nhập phải kê khai

Sáng 4/11, Quốc hội đã nghe Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Tờ trình dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Phòng, chống tham nhũng.

Nâng giá trị tài sản, thu nhập phải kê khai từ 50 triệu lên 150 triệu

Theo Tổng Thanh tra Chính phủ, dự thảo luật tập trung hoàn thiện các chính sách về các biện pháp phòng ngừa tham nhũng gồm: đánh giá về công tác phòng, chống tham nhũng; cơ quan kiểm soát tài sản, thu nhập; kê khai tài sản, thu nhập và xác minh tài sản, thu nhập. Cùng với đó, quy định rõ thẩm quyền của các cơ quan thanh tra trong thanh tra vụ việc có dấu hiệu tham nhũng; tiếp nhận và xử lý phản ánh, tố cáo về hành vi tham nhũng.

Dự thảo luật cũng bổ sung các quy định về ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số, xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về kiểm soát tài sản, thu nhập để phòng ngừa tham nhũng.

Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong trình bày tờ trình

Theo dự thảo, các cơ quan kiểm soát tài sản, thu nhập gồm: Ủy ban kiểm tra cấp ủy cấp trên trực tiếp cơ sở trở lên; Thanh tra Chính phủ; TAND Tối cao, Viện KSND Tối cao, Kiểm toán Nhà nước, Văn phòng Quốc hội, Văn phòng Chủ tịch nước, Ủy ban Công tác đại biểu của Quốc hội, cơ quan Trung ương của các tổ chức chính trị - xã hội; Bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ; Thanh tra tỉnh, TP trực thuộc Trung ương.

Đáng chú ý, dự thảo Luật quy định tăng giá trị tài sản, thu nhập phải kê khai từ 50 triệu lên 150 triệu đối với kim khí quý, đá quý, tiền, giấy tờ có giá và tài sản khác; tăng giá trị tài sản, thu nhập phải kê khai bổ sung khi có biến động tăng trong năm từ 300 triệu lên 1 tỷ đồng. Quy định này nhằm phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế -xã hội và giá cả hiện tăng nhiều so với năm 2018, theo Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong.

Phạm vi đối tượng có nghĩa vụ kê khai tài sản thu nhập trong các doanh nghiệp nhà nước được mở rộng từ “doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ ” thành “doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ trên 50% vốn điều lệ hoặc tổng số cổ phần có quyền biểu quyết”.

Cũng theo dự thảo, cơ quan kiểm soát tài sản, thu nhập theo dõi biến động về tài sản, thu nhập của người có nghĩa vụ kê khai thông qua phân tích, đánh giá thông tin từ bản kê khai hoặc từ các nguồn tin khác.

Trường hợp phát hiện tài sản, thu nhập trong năm có biến động từ 1 tỷ đồng trở lên mà người có nghĩa vụ kê khai không kê khai thì cơ quan kiểm soát tài sản, thu nhập yêu cầu người đó cung cấp, bổ sung thông tin có liên quan. Trường hợp tài sản, thu nhập có biến động tăng thì phải giải trình về nguồn gốc của tài sản, thu nhập tăng thêm. Nếu người có nghĩa vụ kê khai giải trình không hợp lý về nguồn gốc tài sản, thu nhập trong năm tăng từ 1 tỷ đồng trở lên thì cơ quan kiểm soát tài sản, thu nhập tiến hành xác minh.

Dự thảo Luật cũng đã bổ sung quy định “việc kê khai, giải trình về nguồn gốc của tài sản, thu nhập tăng thêm là một trong những tiêu chí để đánh giá, xếp loại mức độ hoàn thành nhiệm vụ của cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức”.

Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng trình bày báo cáo thẩm tra

Cân nhắc kỹ việc mở rộng đối tượng kê khai trong doanh nghiệp nhà nước

Qua thẩm tra, đa số ý kiến trong Ủy ban Pháp luật và Tư pháp tán thành với phạm vi sửa đổi, bổ sung của dự án luật được nêu trong tờ trình của Chính phủ.

Về nâng mức giá trị tài sản, thu nhập phải kê khai và nâng mức biến động tài sản, thu nhập trong năm phải kê khai bổ sung, Ủy ban Pháp luật và Tư pháp cơ bản tán thành với quy định của dự thảo luật. Theo cơ quan thẩm tra, quy định này phù hợp với tình hình kinh tế - xã hội, phản ánh đúng biến động giá cả và mức thu nhập hiện nay, bảo đảm tập trung quản lý, kiểm soát việc kê khai tài sản, thu nhập có giá trị lớn.

Bên cạnh đó, có ý kiến trong cơ quan thẩm tra cho rằng không nên quy định cứng các mức định lượng bằng tiền trong luật. Thay vào đó, nên giao Chính phủ quy định cụ thể các mức định lượng bằng tiền tại văn bản dưới luật để có thể điều chỉnh linh hoạt theo từng giai đoạn, phù hợp với tình hình kinh tế - xã hội.

Về việc mở rộng đối tượng kê khai tài sản thu nhập trong doanh nghiệp nhà nước, đa số ý kiến tán thành nhằm tránh bỏ lọt một nhóm đối tượng do Nhà nước giao tham gia, quản lý điều hành doanh nghiệp, vốn, tài sản nhà nước nhưng lại không có nghĩa vụ kê khai. Điều này cũng phù họp với xu hướng cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước.

Tuy nhiên, một số ý kiến đề nghị cân nhắc kỹ lưỡng, vì việc mở rộng phạm vi đối tượng có nghĩa vụ kê khai tài sản thu nhập trong doanh nghiệp nhà nước có thể gây quan ngại đối với các nhà đầu tư, khó khả thi trong kiểm soát tài sản của người nước ngoài và các đối tượng kê khai thuộc khu vực ngoài nhà nước.

Dự thảo luật sửa đổi, hoàn thiện 17/96 điều của Luật Phòng, chống tham nhũng. Theo chương trình kỳ họp 10, Quốc hội sẽ thảo luận tại tổ dự án luật này vào ngày 5/11.